Uống collagen có trị sẹo rỗ không?

Trong quá trình trị sẹo, việc tăng sinh collagen nội sinh tại da là yêu cầu bắt buộc để làm đầy sẹo rỗ hiệu quả. Vậy việc cung cấp cho cơ thể nguồn collagen ngoại sinh thông qua việc uống collagen có giúp làm tăng sinh collagen nội sinh mạnh mẽ hơn và mang lại hiệu quả đầy sẹo cao hơn?

Collagen là protein cấu trúc chính trong các mô liên kết chẳng hạn như da, gân, sụn và xương, chiếm 25–30% tổng số protein trong cơ thể. Collagen là thành phần của chất nền ngoại bào ở mô da, chiếm đến 75% tổng trọng lượng. Collagen kết hợp cùng với acid hyaluronic, reticulin và elastin tạo nên chất nền ngoại bào. Collagen tạo thành một mạng lưới hỗ trợ cho các nguyên bào sợi, tế bào sừng, tế bào hắc tố và các tế bào chuyên biệt của hệ thống miễn dịch của da.

Mặc dù cấu trúc bậc ba của collagen rất phức tạp và hình thành cấu trúc cuộn, trình tự acid amin của collagen được hình thành đơn giản bằng cách lặp lại không liên tục các tri-peptide chứa glycine, proline và hydroxylproline.

Collagen đường uống

Collagen đường uống dưới dạng hỗn hợp của các peptide có độ dài khác nhau với các acid amin hydroxyproline, glycine và proline.

• Collagen nguyên vẹn được chiết xuất từ các mô liên kết của động vật như da heo, xương bò và vảy cá mà không qua quá trình thủy phân.
• Khi các phân tử collagen trải qua các quá trình phân hủy khác nhau bao gồm các quy trình vật lý, hóa học và sinh học, collagen thủy phân được hình thành.

Collagen sau khi uống được hệ tiêu hóa hấp thu dưới dạng tripeptid. Các peptid được vận chuyển qua niêm mạc ruột bởi chất vận chuyển PEPT1, sau đó được vận chuyển vào máu và tích tụ trong da để tạo thành sợi collagen mới.

Uống collagen có tác dụng gì đối với da hay không?

Mạng lưới sợi collagen ở da ngày càng bị phân mảnh khi tuổi tác tăng (tức là xuất hiện các sợi ngắn hơn và kém tổ chức hơn, tích lũy dưới dạng một số mảnh collagen bị thoái hóa). Ngoài ra, lão hóa cũng làm tăng quá trình tạo ra metallicoproteinase, là những enzym làm thoái hóa các sợi collagen, do đó làm giảm sự tổng hợp các thành phần chất nền ngoại bào mới, bao gồm cả sợi collagen.

Sự lão hóa dẫn đến những thay đổi về cấu trúc và chức năng của lớp hạ bì, bao gồm giảm thể tích, mất độ đàn hồi, giảm độ dày biểu bì, tăng nếp nhăn, và giảm độ ẩm da do giảm acid hyaluronic (hợp chất chịu trách nhiệm giữ nước trong cấu trúc da) trong chất nền ngoại bào.

Collagen thuỷ phân gần đây đã được sử dụng như là một trong những chất chống lão hóa đầy hứa hẹn, đã được chứng minh tác dụng có lợi trên da trong một số nghiên cứu khoa học, chủ yếu bằng cách cải thiện các dấu hiệu lâm sàng của da lão hóa: giúp tăng tổng hợp collagen và acid hyaluronic, cải thiện hàng rào bảo vệ da chức năng bằng cách tăng hàm lượng nước của lớp sừng, đồng thời thúc đẩy sự phát triển và di chuyển của nguyên bào sợi.

Ngày càng có nhiều bằng chứng chứng minh hiệu quả của collagen trong việc cải thiện các thông số của da trong các nghiên cứu lâm sàng.

• Roseane B. de Miranda và cộng sự đã tổng hợp 19 nghiên cứu về tác dụng của collagen đường uống đến sự cải thiện làn da, với tổng số 1125 người tham gia ở độ tuổi từ 20-70 tuổi (95% là phụ nữ). Kết quả cho thấy, việc bổ sung collagen thủy phân đường uống đã cải thiện đáng kể độ ẩm, độ đàn hồi và nếp nhăn da.
• Tương tự, Meisam Barati PhD và cộng sự đã tổng hợp 31 nghiên cứu trong bài báo cáo “Collagen supplementation for skin health: A mechanistic systematic review” cho thấy hầu hết các nghiên cứu đều báo cáo tác dụng có lợi của collagen nguyên vẹn hoặc thủy phân đối với sức khỏe làn da.
• Nghiên cứu của Jerome Asserin và cộng sự cho thấy bổ sung collagen đường uống làm tăng đáng kể độ ẩm của da sau 8 tuần sử dụng. Mật độ collagen trong lớp hạ bì tăng và sự phân mảnh của mạng lưới collagen giảm đáng kể sau 4 tuần sử dụng.

Tuy đến hiện tại có khá nhiều bằng chứng cho thấy tác dụng có lợi của collagen đường uống đến làn da, nhưng vẫn chưa có một cơ chế cụ thể nào được đưa ra để giải thích cho tác dụng có lợi đó. Một số cơ chế được đề xuất để giải thích cho hiệu quả của việc sử dụng collagen đường uống đối với da như:

• Các mảnh collagen có thể là tiền chất để tổng hợp collagen trong da.
• Các mảnh collagen có thể kích thích và sản xuất collagen và proteoglycans trong da.
• Collagen và các thành phần của nó có thể làm tăng chất nền da bằng cách thu hút tế bào T điều hòa và đại thực bào.

Tuy vậy, các cơ chế trên chỉ là giả thuyết cần được tiếp tục nghiên cứu.

Uống collagen có giúp điều trị hay hỗ trợ điều trị sẹo hay không?

Hiện nay đã có khá nhiều bằng chứng khoa học chứng minh tác dụng có lợi của collagen đường uống đối với da dù cơ chế chính xác còn chưa được rõ. Tuy vậy, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có nghiên cứu nào đánh giá tác dụng của collagen đường uống trong việc điều trị sẹo. Việc uống collagen để giúp điều trị sẹo rỗ hay tăng hiệu quả điều trị sẹo sau các thủ thuật xâm lấn vẫn chưa được chứng minh và vẫn đang là một câu hỏi chưa có câu trả lời chính xác.

Tác dụng của uống collagen đối với điều trị sẹo lõm đến thời điểm hiện tại vẫn chưa được chứng minh. Vì vậy, không bắt buộc phải uống collagen trong quá trình điều trị sẹo. Tuy nhiên, việc uống collagen cũng không là chống chỉ định sau khi thực hiện các thủ thuật xâm lấn bởi vì với những tác dụng trẻ hóa làn da của collagen đường uống đã được chứng minh thì việc uống collagen ít nhất sẽ không cản trở quá trình điều trị sẹo.